เหรียญอาจารย์ปทุโม วัดศาลาแดงเหนือ

ย้อนหลังไปสัก6-7ปีที่แล้วผมได้เช่าเหรียญอาจารย์ปทุโมวัดศาลาแดงเหนือมาเหรียญหนึ่ง เป็นเหรียญที่ช่างแกะออกมาได้สวยและราคาไม่แพงมากแต่ก็หาสภาพสวยเดิมยากพอสมควรเป็นเหรียญที่นิยมในพื้นที่เพราะมีประสบการณ์ดีทางแคล้วคลาดเหรียญส่วนใหญ่จึงถูกแขวนใช้จนสึก ประวัติของท่านนั้นแทบจะไม่มีใครรู้จักแม้ว่าจะพยายามถามไถ่จากคนที่นำเหรียญเหล่านี้มาปล่อยให้เช่าก็หาคำตอบยากเต็มที เพราะความอยากรู้จึงได้มีโอกาสแวะเวียนไปที่วัดศาลาแดงเหนืออยู่หลายครั้งวัดนี้สังกัดธรรมยุตินิกายในสมัยที่ท่านอาจารย์ปทุโมเป็นเจ้าอาวาส เมื่อเดินเข้าไปในวัดจะสะดุดตากับตึกโบราณทรงยุโรปที่สร้างขึ้นในสมัยร.5 กับหอพระไตรปิฎกยกพื้นสูงที่เป็นศิลปมอญผสมจีน ใต้ถุนเป็นบ่อที่มีน้ำเมื่อสอบถามจึงรู้ว่าที่ต้องใส่น้ำไว้ก็เพื่อเป็นการป้องกันปลวกและช่วยรักษาความชื้นให้เหมาะสมต่อการเก็บรักษาคัมภีร์ใบลานสมัยโบราณ เพราะตามประวัตินั้นท่านอาจารย์ปทุโมนั้นท่านได้รวบรวมคัมภีร์พระไตรปิฎกและคัมภีร์โบราณที่เป็นสรรพวิชาต่างๆเก็บเอาไว้มากมายจนบางส่วนต้องนำไปเก็บเอาไว้ที่กุฎิท่านด้วย ท่านเป็นผู้ที่มีปัญญาเฉลียวฉลาดและใส่ใจในการศึกษามากไม่มีหนังสือและคัมภีร์เล่มใดที่ท่านไม่เคยผ่านตา เวลานอนท่านจะหนุนศรีษะด้วยกะลามะพร้าวแทนหมอนเพราะว่าจะได้มีเวลาศึกษาและปฎิบัติมากขึ้นไม่หลงติดอยู่กับการจำวัด เมื่อศรีษะตกลงถึงพื้นจะได้รู้สึกตัวและลุกขึ้นมาศึกษาพระคัมภีร์ต่อในอดีตนั้นไม่ว่าพระสงฆ์องค์ใดติดขัดในข้อธรรมและการปฎิบัติตรงไหนเมื่อมาหาท่านอาจารย์ปทุโมจะได้รับการแก้ไขและชี้แจงจนกระจ่างแจ้งแทงตลอดท่านจึงเปรียบเสมือนอาจารย์ใหญ่ที่ทั้งพระสงฆ์และชาวบ้านให้ความเคารพและนับถือท่านมาก วัดศาลาแดงเหนือนั้นอยู่กันคนละฝากฝั่งแม่น้ำกับวัดกร่างซึ่งปัจจุบันใครๆก็รู้จักแต่หลวงพ่อหล่ำแต่พอพูดถึงท่านอาจารย์ปทุโมหรือหลวงตาบุญนาคกลับส่ายหัวอาจเป็นเพราะตลอดชีวิตท่านนั้นไม่ยอมสร้างวัตถุมงคลอันใดแม้แต่ทางราชการจะมาขอให้ท่านไปปลุกเสกวัตถุมงคลเพื่อแจกในช่วงสงครามอินโดจีนหรือในงานฉลอง25พุทธศตวรรษก็ไม่เคยมีสักครั้งที่ท่านจะยอมไปร่วมพิธี ถึงแม้ท่านจะไม่สร้างวัตถุมงคลอันใดแจกศิษย์แต่ท่านกลับได้รับความเคารพนับถือและมีผู้มาอุปภัมถ์มากกว่าวัดใดๆในแถบนั้น ดูได้จากพาหนะประจำตัวของท่านที่เป็นเรือมาดเก๋ง2แจว กับกุฎิไม้2ชั้นที่ชาวบ้านร่วมใจกันสละทรัพย์สร้างถวายแสดงให้เห็นถึงศักดิ์ฐานะของท่านที่ไม่ธรรมดา ท่านอาจารย์ปทุโมเป็นบุตรของชนชั้นแม่ทัพจึงได้ร่ำเรียนวิชาอาคมจากทางบ้านมาก่อนตั้งแต่เด็กก่อนจะถูกนำมาฝากกับเจ้าอาวาสวัดศาลาแดงเหนือที่เชี่ยวชาญทางสรรพวิชาต่างๆมากโดยเฉพาะวิชาพยากรณ์หลังจากบวชได้9พรรษาก็ออกเดินธุดงค์ไปที่เมืองเมาะตะมะเพื่อศึกษากับท่านอาจารย์นันทาลังการะอีก5ปี ต่อมาท่านอาจารย์ผู้นี้ได้เดินทางมาที่วัดศาลาแดงเหนือเพื่อถ่ายทอดสรรพวิชาให้กับท่านอาจารย์ปทุโมเพิ่มเติมอีก2พรรษา ตอนนั้นสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสทรงทราบข่าวจึงโปรดให้เข้าเฝ้าและสนทนากันด้วยเป็นเวลานานก่อนที่จะเดินทางกลับเมืองเมาะตะมะ ประวัติช่วงหนึ่งของท่านที่ชาวบ้านร่ำลือกันเป็นที่ทราบดีของคนคุ้งน้ำย่านนั้นคือท่านเคยประลองวิชากับหลวงพ่อหร่ำจนหลวงพ่อหร่ำยอมรับว่าท่านอาจารย์ปทุโมเป็นหนึ่งในย่านนั้น เหรียญรุ่นแรกของท่านคณะศิษย์ทำขึ้นมาเพื่อแจกเป็นที่ระลึกเนื่องในงานศพท่านเมื่อปีพ.ศ.2502 เป็นพิธีใหญ่ปลุกเสกโดยเกจิอาจารย์ทั้งสายธรรมยุติและมหานิกาย เป็นเหรียญดีราคาถูกแต่นิยมกันในท้องถิ่นเพราะมีประสบการณ์มากจึงพบแต่เหรียญสึกมากกว่าเหรียญสวย ผมจึงอยากนำประวัติของท่านมาเผยแพร่ไม่อยากให้เลือนหายไปตามกาลเวลา